
Moby-Dick - Herman Melville (1851)
Alternatieve titels: Moby Dick | Moby Dick of De Witte Walvis | Moby Dick: De Jacht op de Witte Walvis | Moby Dick: De Nachtmerrie van Kapitein Achab | Moby Dick or The Whale | Moby Dick or The White Whale
Engels
Avontuur / Psychologisch
634 pagina's
Eerste druk: Harper & Brothers,
New York (Verenigde Staten)
Ismaël houdt van oceanen. Het liefst brengt hij zijn tijd als matroos door, diep in het vooronder, hoog in het kraaiennest of pal voor de mast. Als hij voor de zoveelste maal de lokroep van de zee hoort, besluit hij aan te monsteren op een walvisvaarder samen met de indiaanse harpoenier Queequeg. Het avontuur lonkt, het gevaar is dichterbij dan Ismaël ooit kan vermoeden... Pas na 5 dagen op de Pequod komt de vreemde kapitein te voorschijn. Ahab is een huiveringwekkende, grimmige verschijning. De kapitein met één been lijkt ondoorgrondelijk. En hij heeft maar één doel: de witte walvis Moby Dick doden. Het wordt een helse zoektocht, want Moby Dick is overweldigend, geheimzinnig en levensgevaarlijk.

Tsja, de klassiekerstatus van dit boek is wel begrijpelijk. Moby Dick heeft ontegenzeggelijk kwaliteit. De uitgekiende compositie, de soms toneelachtige scenes (ook aangeduid door choreografische aanwijzingen) en de fraaie beeldtaal en metaforen bijvoorbeeld.
Toch, ondanks deze kwaliteit, vind ik het boek niet bepaald goed. Moby Dick is simpelweg te langdradig en te hoogdravend. Ellenlange beschrijvingen en onontwarbare gedachtenkluwen halen niet alleen de vaart uit de roman, tevens verminderen ze het leesplezier. Ik moest me echt vastbijten om dit boek uit te krijgen.
Daarbij zijn de personages bedroevend mager uitgetekend. In het begin ligt er nog wel nadruk op Ismael (de verteller) en zijn boezemvriend, maar na verloop van tijd spelen deze personages nog nauwelijks een rol. Of slechts als archetype, zoals ook kapitein Achab en de drie stuurmannen. Hierdoor verdrink je soms in een woordenvloed zonder duidelijke richting en stuur.
Opvallend vond ik overigens nog dat het boek doorspekt is met bijbelverwijzingen en halve citaten. Ik denk dat ik niet eerder een roman las die hier zo van wemelt. Had Melville iets met het christendom?
Moby Dick is zeker een knap boek. Het wekt zelfs interesse en bewondering voor de walvis. Maar de roman schiet hopeloos tekort als het aankomt op leesplezier en emotionele lading. 2,5*
haha, dat begrijp ik wel, ja, want hets ís een kreng.
Maar voor mij is het wel mijn "favourite of all times". Ik werd dadelijk meegesleept door de prachtige schrijfstijl. In het boek staan ettelijke passages die ik aangestreept heb, die je integraal kan voorlezen als poëzie.
Natuurlijk stamt het uit een wereld die al lang vervlogen is, maar toch vond ik het boek bepaald niet ouderwets. Integendeel zelfs: verrassend modern van opvattingen. Als het al christelijk geïnspireerd is, dan toch volgens een heel moderne, persoonlijke interpretatie. Die me trouwens erg aanspreekt.
Maar wat ik het leukste vond aan het boek is dat het je meezuigt in een trip, waar je zelf bijna de verveling voelt van het maanden op zee zijn. Tussen pagina 300 en 400 ongeveer, gebeurt er absoluut NIETS en dat is nu net het fijne. Je begint je zelf, samen met de matrozen af te vragen waar het allemaal heen gaat.
Langdradig, onduidelijk, saai...
Kijk er zitten ook wel stukken tussen die wel de moeite waard zijn maar ik haakte zelf al af toen ik op de helft van het boek zat.
Helaas, mischien dat ik het nog eens probeer te lezen maar op het moment heb ik daar nou niet echt zin in.

Ik heb dit boek een paar jaar geleden eens geprobeerd te lezen, maar ik vond het niks aan eerlijk gezegd.
Langdradig, onduidelijk, saai...
Kijk er zitten ook wel stukken tussen die wel de moeite waard zijn maar ik haakte zelf al af toen ik op de helft van het boek zat.
Helaas, mischien dat ik het nog eens probeer te lezen maar op het moment heb ik daar nou niet echt zin in.
Langdradig en saai is het wel, ik heb onlangs de echte versie proberen te lezen (lag op zolder bij m'n opa) en die was ietsje minder. (z'n gezever van god, of het hoofstuk, gewijd aan de indeling van de walvis, de ode aan de walvis, walvisliederen, ...) De helft van het boek bestaat uit zulk dinges.
De verbeterde versies (ingekort enzo) zijn echt wel de moeite waard.
4,5*
Dat het saai zou zijn... ja, een beetje wel, maar aan de andere kant lees je er wel vlot doorheen. Het was niet echt een straf om het te lezen, hoewel ik er wel heel lang tegenaan gehikt heb. Het verhaal had van mij best wat dieper uitgediept worden. Vooral de hoofdpersoon, Moby Dick zelf, komt er bekaaid vanaf. Je moet eerst 580 bladzijden gelezen hebben voordat ie daadwerkelijk ten tonele verschijnt en is vervolgens een bladzijde later al weer verdwenen. Twee pagina's later is het boek uit, dus dat is wel een teleurstelling.
Vooral de hoofdpersoon, Moby Dick zelf, komt er bekaaid vanaf. Je moet eerst 580 bladzijden gelezen hebben voordat ie daadwerkelijk ten tonele verschijnt en is vervolgens een bladzijde later al weer verdwenen.
Hoofdpersoon?
Hoofdmotief, zal je willen zeggen. Net het ongrijpbaar zijn vormt de obsessie van Kapitein Ahab. Net daarom is deze laatste wat mij betreft de hoofdpersoon.
En voor het overige werd ik vooral geconfronteerd met verrassend moderne, filosofische opvattingen over de wereld waarin we leven, de schepping, zeg maar.
Machtig epos. En Moby Dick is aanwezig in elke letter.
Dat er hierboven veel wordt geklaagd over langdradigheid, is goed te begrijpen. Er wordt veel uitgelegd over de walvisvaart en ondanks dat deze stukken soms flink doorbijten zijn, dragen ze absoluut bij aan de sfeer, het begrip en de climax van het boek. Deze climax valt inderdaad erg laat, maar is misschien juist daardoor erg sterk.
Moby-Dick is een rijke roman waarin je als lezer wordt ondergedompeld in het leven van de walvisvaart en waar je ondertussen aan het denken wordt gezet over thema's als racisme, geloof, homoseksualiteit, obsessie, wraak en natuur. En dat wordt gebracht door middel van prachtige zinnen en subtiele humor.
Precies. Niet te geloven dat dit boek 150 jaar geleden geschreven is door een Amerikaan wiens progressieve visie schril afsteekt tegen die van de doorsnee Republikeinse presidentskandidaat.
Precies. Niet te geloven dat dit boek 150 jaar geleden geschreven is door een Amerikaan wiens progressieve visie schril afsteekt tegen die van de doorsnee Republikeinse presidentskandidaat.[/quote]
Zo progressief is die visie niet; hij blijft walvissen hardnekkig als vissen beschouwen.
Zo progressief is die visie niet; hij blijft walvissen hardnekkig als vissen beschouwen.
Dat vond ik juist geniaal en ik heb er kostelijk om moeten lachen. Als ik het me goed herinner geeft Melville een vrij lange beschrijving (zoals al z'n beschrijvingen lang zijn) van de ontwikkelingen in het wetenschappelijk denken ten aanzien van de walvis en noemt hij een waslijst aan wetenschappers die er met hun onderzoek aan bijgedragen hebben dat de walvis uiteindelijk als zoogdier geclassificeerd kon worden. Maar van wetenschap trekken we ons in dit boek niets aan en dus blijven we het beest gewoon een vis noemen en duiken we vervolgens weer lekker in de oud-hollandse scheepsjournalen en oud-engelse wetboeken om 'echt' iets te weten te komen over de walvis en de walvisvaart. Zo smeedt Melville samen met de lezer een complot tegen de wetenschap.
Deze houding draag sterk bij aan de sfeer van het boek dat druipt van de nostalgie en de heroische strijd van de mens tegen de natuur. En daarbij hebben we natuurlijk geen wetenschappertjes nodig die ons met opgeheven vinger wijzen op het feit dat de walvis een zoogdier is.
Op moreel gebied vond ik Melville's opvattingen verrassend modern en ik verdenk hem er dan ook van dat hij deze anti-wetenschappelijke houding heeft toegevoegd als sfeerverhogend element en dat hij, wanneer hij naast je aan de bar zat grif toegegeven had dat de walvis een zoogdier is. Maar misschien ook niet. Misschien was hij wel een onverbeterlijke nostalgicus die niets moest hebben van wetenschappelijke vooruitgang. En zolang het maar onschuldige onderwerpen als de classificering van de walvis betreft, heb ik wel een zwak voor dat soort mensen.
Ik moest tijdens 't lezen vaak aan Belcampo en Dostojewski denken:
Belcampo omdat Melville constant heerlijk ridicule, hilarische vergelijkingen trekt en rare gedachtensprongetjes maakt.
Dostojewski omdat hij de lezer elke keer op de proef stelt met z'n lange uitweidingen over van alles en nog wat, net wanneer de lezer in de spanning zit. Het sarcasme druipt er af, ik vind 't geweldig dus ik laat me lekker op de proef stellen!
Bovenstaande zijn twee van m'n favoriete schrijvers, dus ik heb extra van dit boek genoten!! Top 10 notering!
Ik heb zeker geen spijt dat ik Moby-Dick heb gelezen maar dit is niet een boek dat ik snel zal herlezen of anderen zou aanraden. De eerste paar hoofdstukken vielen mij alles mee, de schrijfstijl van Melville in dat gedeelte vond ik erg aangenaam. Bovendien was daar natuurlijk de belofte van een groot avontuur.
Wanneer het schip echter op volle zee zit, gaat het tempo sterk omlaag. Vreemd genoeg zijn het niet die ellenlange uitweidingen over de anatomie van de walvis of tradities binnen de walvisjacht die het lezen van dit boek voor mij zo moeizaam maakten. Deze stukken vielen best nog wel te doen, vond ik, ook al heb ik tot nog toe nog nooit enige interesse in walvissen bij mezelf bespeurd. Hoe dan ook, waar ik wél moeite mee had zijn de monologen die de verschillende personages stuk voor stuk staan te geven. Wellicht trekt dat andere mensen aan, maar ik raak al snel geërgerd wanneer iedereen steeds met zichzelf aan het praten is, elke paar woorden onderbroken door een 'O! of 'Hmm' en doorspekt met uitroeptekens.
Verder mis ik iets in dit boek - ook al heeft het meer dan 600 pagina's. Na de eerste paar hoofdstukken verdwijnt Ismaël, die de hoofdpersoon leek te zijn, volledig uit het beeld en komt hij alleen nog maar opdraven om zijn kennis over de walvis tentoon te spreiden. Een iets actievere rol in het plot had geen kwaad gekund. Daarnaast weten we wel van alles over walvisjagen in het algemeen, maar nog vrij weinig over het alledaagse leven aan boord. Hoe slapen en eten de matrozen, hoe gaan ze met elkaar om? Hoeveel matrozen zijn er eigenlijk? Waarmee vullen ze de dagen dat ze niet walvissen aan het slachten zijn? En Ismaël en Queequeg zijn beste vrienden, maar waaruit blijkt dat? Volgens mij wisselen ze geen woord meer als het schip eenmaal uitgevaren is. Ik mis hier het plot.
Gelukkig is daar nog de monomane kapitein Achab en de eerste stuurman Starbuck die het verhaal een duw geven. Starbuck lijkt als enige de waanzin van de jacht op Moby Dick in te zien en worstelt met zijn gehoorzaamheid aan zijn kapitein. Achab lijkt in de loop van de tijd zijn eigen waanzin in te zien, maar voelt dat het al te laat is om nog om te keren. De scène tussen de twee voordat de uiteindelijke jacht begint is erg mooi - vooral omdat het einde dan al in zicht is en je wel kunt vermoeden hoe dat einde zal zijn (ik in ieder geval). Over het einde zelf heb ik dan ook weinig te klagen, behalve dat het misschien een beetje kort was. Honderden bladzijden hebben we hier naar toe gewerkt, en dan is het ineens voorbij voordat je het weet. Maar goed, inhoudelijk vind ik het prima - een tragisch einde maakt voor mij een boek altijd stukken beter, en dit is een fantastisch tragisch einde - en de epiloog maakt het helemaal af.
Al met al blijf ik met gemengde gevoelens achter. Het boek mist mijns inziens aan plot en heeft te veel theatrale monologen. Het einde en de beschrijving van bepaalde personages maken het één en ander goed. In totaal dan maar 3,5 sterren.
Ik ben er mee bezig en het bevalt me tot op heden zeer. Goed verhaal. Interessant ook. Hier en daar wijdt het verhaal wel erg uit, zoals tijdens de bespreking van al die soorten walvissen. De oude taal (vertaling uit het begin van de twintigste eeuw) werkt me zo nu en dan op de zenuwen, maar doorlezen zal ik.
Ja, dat is natuurlijk een moeilijke. Het origineel is ook 'oud', dus is een 'oude' vertaling misschien correcter dan een nieuwe. Gelukkig is de inhoud alles behalve 'oud'. En je doorlezen en lange wachten op de finale zal beloond worden.

Toen maar gekocht, verschrikkelijk duur overigens, maar ik wist dat het er anders toch niet van ging komen...
Ben er heel erg benieuwd naar.
...opmerking van een medewerker eronder: There are two kinds of people in this world: those who have read it, and those who have not. Only one pities the other.
Ik kan niet echt medelijden opbrengen voor mensen die dit boek niet gelezen hebben (eerder voor de velen die zich met veel moeite door Moby Dick hebben heen geworsteld). Tenzij natuurlijk bedoeld wordt dat niet-lezers medelijden hebben met hen die het boek wel gelezen hebben. Dat kan ik me voorstellen, maar het lijkt me wel heel sterk dat een medewerker dat als verkooptruc zou gebruiken!
Ik heb minder goede herinneringen aan dit boek dan ik dacht. Toch maar een halve ster er vanaf.
Ik kan niet echt medelijden opbrengen voor mensen die dit boek niet gelezen hebben (eerder voor de velen die zich met veel moeite door Moby Dick hebben heen geworsteld). Tenzij natuurlijk bedoeld wordt dat niet-lezers medelijden hebben met hen die het boek wel gelezen hebben. Dat kan ik me voorstellen, maar het lijkt me wel heel sterk dat een medewerker dat als verkooptruc zou gebruiken!
Ik heb minder goede herinneringen aan dit boek dan ik dacht. Toch maar een halve ster er vanaf.
Tja, het is een wat onzinnige quote. Ik heb ook niet per se medelijden met mensen die het niet gelezen hebben en het is evenmin een boek dat je 'zonder probleem' kan aanbevelen, want het is een beetje een weerbarstige schoonheid, die niet iedereen zal kunnen bekoren.
Evenmin voel ik me als lezer 'superieur' omdat ik een soort über-ervaring gehad zou hebben. Onzin natuurlijk.
Heb drie jaar erover gedaan om dit boek uit te lezen. [...] De hele tijd zit je maar te wachten wanneer er ergens een glimp van Moby Dick te zien is of wanneer die zijn vinnen weer eens boven water laat zien.
