All the King's Men - Robert Penn Warren (1946)
Alternatieve titel: All the King's Men: Of de Ondergang van Willie Stark
Engels
Politiek / Psychologisch
464 pagina's
Eerste druk: Harcourt, Brace,
Boston (Verenigde Staten)
In de jaren dertig wordt de slimme boerenzoon en plattelandsadvocaat Willie Stark gekozen tot gouverneur van Louisiana. Met mooie beloftes heeft hij de 'gewone man' achter zich weten te scharen. Een groep van invloedrijke zakenlieden heeft hem gesteund omdat zij hem meenden te kunnen gebruiken. Maar Stark gaat zijn eigen gang. Met zijn bodyguard, zijn onwrikbare secretaresse en de journalist Jack Burden (die het verhaal vertelt) bindt hij de strijd aan tegen de gevestigde upper class. Om zijn doel te kunnen bereiken, speelt hij alle spelletjes van corruptie en verraad mee en wordt ten slotte senator. Met hulp van de invloedrijke rechter Irwin proberen zijn vijanden Stark af te zetten. Daarom geeft hij de journalist Jack de opdracht in het verleden van Irwin te zoeken of er iets tegen de rechter te gebruiken valt. Maar deze opdracht loopt voor Jack uit op een tragedie.
Een creatie van de mens die je beroert.
In dat geval is dit boek voor mij een kunstwerk.
Niet dat het foutloos is, kunst hoeft dat niet te zijn. Sommige personages zijn amper uitgediept (tot zelfs karikaturaal ) en het verhaal is met periodes behoorlijk afstandelijk geschreven.
Maar uiteindelijk word je er toch ingezogen. Dit komt niet in het minst door de bijwijlen sublieme schrijfstijl van Warren. De beroering waarvan sprake ontstaat niet per se door de inhoud, wel door de uitmuntende vertaling ervan.
Met permissie geef ik enkele voorbeelden van passages die mij aanzetten tot deze hoogdravende woorden over kunst , stukjes weergaloze tekst die me nopen tot luidop voorlezen aan ega en kroost.
Geschreven meer dan 70 jaar geleden...
Ik zag de lijntjes in de huid van haar hals, heel dunne lijntjes, het minieme spoor dat van dag tot dag werd nagelaten door dat onuitsprekelijk, oneindig fijne moordenaarskoord dat de tijd dagelijks rond de mooiste hals werpt om hem te verwurgen. Het koord is zo ragfijn dat het elke dag knapt, maar uiteindelijk laat het zijn sporen na, ooit komt de dag dat het ragfijne sterk genoeg is en niet knapt.
Deze passage deed me zelfs even aan Twin Peaks denken:
We dansten in de ruimte ter grootte van een postzegel tussen de tafeltjes van de clandestiene kroeg, waarop de halflege borden spaghetti of kippenpootjes en de flessen goedkope Italiaanse wijn stonden. Zo’n vijf minuten had het dansen een zekere waarde op zichzelf: daarna begon het sterk te lijken op het uitbeelden van een of ander ingewikkeld en onheilspellend gebeuren in een droom die een betekenis lijkt te hebben, maar dan een betekenis die je niet kunt ontcijferen. Toen was de muziek afgelopen en het stoppen met dansen was als het ontwaken uit de droom, blij dat je wakker werd en kon ontsnappen, en toch ontdaan omdat je er nu nooit achter zult komen waar het eigenlijk over ging.
Of deze mooi geformuleerde huis-tuin en keuken filosofie:
Niets is eenzamer dan s nachts in de regen alleen in een auto zitten. En ik was er blij om. Tussen het ene punt op de kaart en het andere was er die eenzaamheid in de auto in de regen. Men zegt dat je alleen in relatie tot andere mensen jezelf bent. Als er geen andere mensen waren, zou jij jij niet zijn, want alles wat je doet, dus wat je bent, heeft alleen betekenis in relatie tot anderen. Dat is een heel troostrijke gedachte als je s nachts in de regen alleen in de auto zit, want dan ben je niet jij, en als je niet jij bent, als je niéts bent, kun je je eindelijk ontspannen en uitrusten. Dan heb je even vakantie van het jij-zijn. Er is alleen het snorren van de motor onder je voet, als een spin die een tere draad van geluid uit zijn metalen buik spint.
Ook prachtig:
....Het Millet sanatorium was iets anders dan een ziekenhuis. Het leek ook helemaal niet op een ziekenhuis ontdekte ik toen ik veertig kilometer buiten de stad een afslag nam en kalm over de oprijlaan reed, onder een indrukwekkend gewelf van eeuwenoude eiken waavan de takken elkaar boven de weg raakten en stalactieten van mos hadden gevormd waardoor een groen, waterig halfduister ontstond, zoals in een grot. Tussen de eiken, die op regelmatige afstanden van elkaar stonden, bevonden zich voetstukken met klassieke marmeren beelden-met of zonder gewaden, mannelijk en vrouwelijk, aangetast door weer en wind, bladzuur en oprukkend korstmos; ze zagen eruit alsof ze langzaam uit de compacte, zwart-groene humus eronder waren gegroeid, en keken naar de voorbijganger met de licht gepijnigde, zware, niet-nieuwsgierige niet-verwonderde blik van vee. De blik van die marmeren ogen was misschien wel de eerste fase van de behandeling die neuroten kregen als ze hier naar het sanatorium kwamen. Dat moet aangevoeld hebben alsof de verkoelende balsem van de tijd op de gloeiende etterbuil van de jeukende ziel werd gesmeerd.
Heb er zo nog een paar maar ben het intypen even moe. Misschien koop je best zelf het boek, staat nog steeds aan de kortingsprijs bij ECI (amper 8 euro voor 400 pagina s hard cover...)
