Jahrestage. Aus dem Leben von Gesine Cresspahl - Uwe Johnson (1983)

Dit indrukwekkende boek (mijn exemplaar telt 1889 bladzijden) vertelt de geschiedenis van Duitsland van 1933 tot 1945. Volgens de reclame gaat het over “het lot van Duitsland” in deze periode, maar dat is een vereenvoudiging. Enige achtergrondkennis over de Duitse geschiedenis in die periode is wel nodig, maar het gaat vooral over het persoonlijke drama van één vrouw en van de spreekwoordelijke “gewone man” in die periode. Gesine, het centrale personage, wordt geboren in 1933, het jaar van Hitlers machtsovername en het verhaal eindigt als ze op weg is voor een succesvolle carrière in Praag, op 20 augustus 1968, de dag waarop de Sovjettroepen Praag binnenvallen. Dat laatste besef je al van helemaal in het begin.
De centrale figuur vertelt haar verhaal (Duitslands verhaal) aan haar elfjarige dochter Marie
Het boek is zeer gevarieerd en de handeling schakelt over van het New York van de jaren 60 naar een klein stadje in Noord-Duitsland, naar Londen en Düsseldorf. Op de achtergrond gromt de Vietnamoorlog.
Mooi is de manier waarop de groei van Gesine getekend wordt door de manier waarmee gebeurtenissen herinnerd worden. De jaren 30 en de oorlogstijd worden veel vager en onduidelijker verteld, dan de naoorlogse jaren met de Sovjetbezetting en de DDR-tijd, waarin de kritische puber veel meer kritisch en gedetailleerd de situatie bestudeert.
Het verhaal van Gesine aan haar dochter wordt ook spannend gehouden door een paar geheimzinnigheden die pas in de laatste 100 bladzijden opgehelderd worden: wie is E.D.? En wie is de vader van Marie eigenlijk?
Over het hele boek hangt een vreemde relativerende, ironische sfeer.
De lectuur wordt niet vergemakkelijkt doordat het taalgebruik ook varieert, sommige stukjes zijn zelfs in onvertaald Nederduits Platt. Ook het vertelstandpunt wisselt nogal eens, vooral in de eerste helft.
Ik was er wel een tijdje mee bezig, maar het was de moeite waard!

Komt volgens mij binnenkort uit in Nederlandse vertaling (bij Van Oorschot). Jij hebt dit in het Duits gelezen Roro?

Is al te koop.
In het nawoord van "Vermoedens omtrent Jacob"
staat dat je het boek pas kunt begrijpen als je het twee keer leest en dat vanwege de moeilijkheid (je weet namelijk heel vaak niet wie er praat) in de Engelse vertaling er in de kantlijn bijstaat wie aan het woord is.
Is dat bij dit boek ook het geval?
Ik bedoel de verwarring die kan ontstaan als je niet weet wie, waar of wat nu aan bod is.
Roro

Athenaeum Boekhandel | Een jaar uit het leven van Gesine Cresspahl

Een leesfragment.

Overigens in " Vermoedens omtrent Jacob" komen dezelfde personages voor.

Ik las het boek in het Duitse origineel. Die voortdurende verspringing van het vertelstandpunt had ik na enkele bladzijden wel door. Het is zeker geen "stream of consciousness"-experiment. Het is in zekere zin een heel "realistisch" boek. Dat je bv. pas helemaal op het einde doorkrijgt wie de vader van Marie is, klopt psychologisch wel helemaal.
Het is een groot boek, in alle betekenissen van het woord.

Hoe je het beschrijft doet het wat denken aan Vargass Llosa in zijn werk uit de jaren '60, maar wat me afschrikt bij dit boek is dat het zou gaan over "dagelijkse beslommeringen" (volgens de uitgever dan).

Hij plaatst het dagelijks leven wel in een groot historisch perspectief: Duitslands leven voor, tijdens en na de oorlog. Dat is niet min.

Een enthousiaste bespreking van de nieuwe Nederlandse vertaling in De Standaard van vandaag: De Standaard - Meld u aan

Een verpletterend boek (●●●●●) over een Duitse familie in de jaren dertig, veertig en vijftig - NRC

Recensies van dit soort dikke boeken wantrouw ik. Allerlei mechanismen zorgen voor een deviatie naar extreme lof. Eén daarvan is dat de recensent, net als elke lezer, natuurlijk liever wil dat hij 1700 pagina's aan meesterwerk heeft gelezen, dan aan rotzooi. Een ander dat de criticus weet dat niemand een gemengd oordeel zal beschouwen als reden om zo'n boek aan te schaffen: als je dus ook maar enigszins positief bent dan moet je gelijk in de overdrive om mensen aan boord te krijgen. Op Literair Nederland wordt zelfs beweerd dat je het boek meerdere keren zou moeten herlezen (dus dan heb je het over minstens drie leesbeurten). Het lijkt me wat overtrokken.

Als een boek maar dik genoeg is, wordt het vanzelf verpletterend.

Een Jaar uit het Leven van Gesine Cresspahl is oorspronkelijk uitgegeven in vier losse delen.
Deel 1 1970 deel 2 1971 deel 3 1973 en deel 4 1983. Volgens mij is de Nederlandse vertaling van Van Oorschot ook de enige die ze allemaal samen in één boek uitgeeft. Het is dus eigenlijk niet één heel dik boek, maar een hele dikke bundel met vier romans. Het is op zich ook vreemd dat deze tetralogie als één boek op bm staat.