Een Jongen uit Plan Zuid '38-'43 Deel 1 - Heere Heeresma (2005)
Nederlands
Oorlog / Waargebeurd
121 pagina's
Eerste druk: De Arbeiderspers,
Amsterdam (Nederland)
De schrijver gaat in zijn herinnering terug naar de oorlogsjaren in Amsterdam-Zuid. Hij woont als jongen temidden van en met vele joodse gezinnen en ziet langzamerhand welke tragedie zich voltrekt. De ietwat verwonderde blik waarmee hij het gadeslaat treft harder dan menige aanklacht: juist de beschrijving van de alledaagsheid van het leven en hoe daarin wonden gereten werden, het naïeve geloof in de aanvankelijke verklaringen en de warmte waarmee hij de joodse gezinnen beschrijft waarin hij welkom was, geven dit boek zijn kracht.
NB Dit is een bespreking van een jongen uit plan Zuid '38-'46
De jeugdherinneringen van Heere Heeresma komen in de vorm van een mozaiek van brokstukken van verschillende afmetingen. De kleinste zijn niet langer dan een alinea, de grootste hooguit een paar bladzijden.
Ze zijn nuchter, feitelijk, alsof de schrijver zich wel de gebeurtenissen kan herinneren, maar de emoties die ze opriepen na al die jaren niet of nauwelijks meer kan laten herleven. Ze lijken eerder aan elkaar geregen door vrije associatie dan door een precieze chronologie.
Wat ze bijzonder maakt is dat het herinneringen zijn aan het Amsterdam tijdens de bezetting. Natuurlijk heb ik gehoord van de Jodenvervolging en onderduiken en razzia's en de hongerwinter, maar niet eerder werd het zo tastbaar, besefte ik wat het in werkelijkheid betekende. Een ooggetuigeverslag van een vroegwijze scholier.
Het verschrikkelijkste aspect is natuurlijk de Jodenvervolging. Onopgesmukt vertelt Heeresma over zijn Joodse vriendjes en vriendinnetjes, wat hij met hen beleefde. En over de laatste keer dat hij elk van hen zag.
Het boek heeft veel indruk op me gemaakt. Ik woon vlakbij de Stadionbuurt waar het drama zich voltrok. Elke keer dat ik nu langs dat Westhove fiets moet ik denken aan het tragische lot van Rozelle.